ЗАЦВЯРДЖАЮ

                                                                                                                        Дырэктар Дзяржаўнай

                                                                                                                        установы адукацыі

                                                                                                                        “Янавіцкая сярэдняя

                                                                                                                        школа Клецкага раёна”

                                                                                                                        (Подпіс) А.А.Філіпчык

                                                                                                                         31.08.2023

План работы кіраўніка па ваенна-патрыятычным выхаванні

на 2023/2024 навучальны год

Галоўнай задачай кіраўніка па ваенна-патрыятычным выхаванні з’яўляецца арганізацыя і каардынацыя ваенна-патрыятычнага выхавання ў школе, накіраванага на фарміраванне ў вучняў патрыятычнай свядомасці, пачуцця вернасці сваёй Радзіме, гатоўнасці да выканання задач па забеспячэнні абароны Айчыны і авалоданні неабходнымі для гэтага ведамі, розумам, а таксама арганізацыя ўзаемадзеяння з усімі патэнцыйнымі суб’ектамі ваенна-патрыятычнага выхавання.

Асноўнымі напрамкамі дзейнасці кіраўніка па ваенна-патрыятычным выхаванні з'яўляюцца: 

• арганізацыя і правядзенне мерапрыемстваў ваенна-патрыятычнай накіраванасці;
• правядзенне прафарыентацыйнай работы з вучнямі для ўсвядомленага выбару імі навучання ў ваенных установах адукацыі;
• ажыццяўленне абавязковай падрыхтоўкі дапрызыўнікаў да ваеннай службы ва ўзаемадзеянні з камандзірамі воінскіх часцей, падраздзяленняў, начальнікамі факультэтаў (ваенных кафедр);
• ажыццяўленне ўліку ваеннаабавязаных ва ўстанове адукацыі і прадастаўленне справаздач у ваенныя камісарыяты, аказанне дапамогі ваенным камісарыятам у адборы юнакоў для паступлення ў ваенныя ўстановы адукацыі;
• каардынацыя работы па пытаннях забеспячэння бяспекі жыццядзейнасці навучэнцаў і інш.

Кіраўнік па ваенна-патрыятычным выхаванні падпарадкоўваецца непасрэдна дырэктару школы. У рамках установы адукацыі кіраўнік па ваенна-патрыятычным выхаванні ўзаемадзейнічае з намеснікам дырэктара па выхаваўчай рабоце, класнымі кіраўнікамі, педагогам-арганізатарам, настаўнікамі фізічнай культуры і здароўя, а таксама па забеспячэнні бяспекі з адказнай асобай па гэтым пытанні.

Арганізацыя і планаванне дзейнасці кіраўніка па ваенна-патрыятычным выхаванні ажыццяўляецца ў адпаведнасці з гадавым планам работы ўстановы адукацыі, Праграмай бесперапыннага выхавання дзяцей і навучэнскай моладзі на 2021-2025 гг., у якой вызначаны асноўныя рэспубліканскія мерапрыемствы ваенна-патрыятычнай накіраванасці.

Кіраўнік па ваенна-патрыятычным выхаванні      (подпіс)                Я.А.Ігнатчык

Экскурсии военно-патриотической направленности,

разработанные по заказу государственного учреждения

«Национальное агентство по туризму»

Во время Великой Отечественной войны на защиту родного края встало всё население. Люди призывного возраста, добровольцы, молодёжь направлялись на фронт. Одним из таких людей был ветеран войны и ветеран труда Новик Иван Яковлевич.

Новик Иван Яковлевич родился 26 июня 1924 года в д. Бабаевичи в крестьянской семье. Жили на хуторе. Семья имела 2,5 гектара земли. Ивану Яковлевичу с малых лет приходилось работать на земле: пахать, сеять, убирать урожай.

По воспоминаниям Ивана Яковлевича, жители д. Бабаевичи спокойно, даже весело собирались провести воскресенье 22 июня 1941 года.

- Для нас неизвестно было то, что уже давно на нашу страну были нацелены тысячи орудий, на аэродромах стояли тысячи самолетов с подвешенным смертоносным грузом и ждали команды, чтобы обрушить все это на нашу страну. Это произошло рано утром 22 июня 1941 года.

Я тогда был молод, готовился ко 17 дню рождения, сдал  нормы ГТО по бегу. Когда по радио заявили о том, что тов. Молотов выступит с Правительственным заявлением, обо всем могли думать, но не о том, что Германия вероломно напала на Советский Союз без объявления войны. У всех у нас, имея в виду молодежь, произошло непонятное молчание, затишье, недоумение.

В армию меня должны были забрать через год. Я пошел в военкомат и написал заявление с просьбой, чтобы меня призвали в армию раньше. Военком сказал, что меня зачислили в группу по подготовке допризывников, а там будет видно. Там мне сказали, что я зачисляюсь в оперативную группу при сельсовете. Мы разносили повестки, дежурили на крыше школы, наблюдали за небом и Клецкой железной дорогой, выполняли другие поручения.

Когда отступала Красная армия в 1941 году, на территории нашего района, вспоминал Иван Яковлевич, в лесу оставалось оружие. Иван Яковлевич вместе со своим другом в лесу д. Бабаевичи собрал более 10 винтовок и несколько гранат, затем связался с братьями-партизанами Жданеня, передал всё оружие в партизанский отряд им. С.Лазо, образованный на территории Клецкого района. По достижении 18 лет Иван Яковлевич вступил в партизанский отряд С. Лазо учеником пулемётчика, а позже, по рекомендации командира отряда, был направлен в партизанский отрядимени Котовского в бригаде №300 имени Ворошилова под командованием Василия Григорьевича Ерёменко Минской области Узденского района в качестве рядового партизана-автоматчика.

Иван Яковлевич вспоминает:

- Когда мы пришли в деревню Будничи Узденского района в ноябре 1942 года,  началась наша партизанская жизнь. Борьба против немецко-фашистских агрессоров проходила в очень сложных и жестоких условиях: у многих партизан не было опыта в боевой службе, не хватало оружия и боеприпасов, а также одежды, обуви и продуктов питания. Обувь приходилось шить вручную на месте.

На первых порах просили продовольствие у населения. Подпольщики помогали партизанам продуктами и одеждой, медикаментами и оружием, вели агитационную работу среди населения, распространяли листовки и советские газеты. Потом узнали, кто пошел на службу к немцам, и у этих семей забрали все: скот, зерно, картофель. В партизанской зоне была объявлена советская власть, и населению сказали, что все госпоставки, которые они делали до войны, возобновляются.

В каждой деревне был партизанский комендант. Он вел учет, кто и сколько должен поставить продовольствия и сколько поставил, где и как сохранить собранное. Но определенный запас зерна хранился на островах, где размещалась партизанская база и имелись специальные схроны. В критической ситуации, когда совсем нечего есть, зерно можно распарить и таким образом некоторое время продержаться.

Жили мы в землянках. Строили их на местах повыше, чтобы не заливало в период осенних дождей и осеннего паводка. Землянка делалась на целый взвод. У правой и левой стены — по всей длине — располагались нары. Посередине землянки стояла печка, сделанная из бочки. Трубу выводили наружу. В землянке в холодное время года постоянно находился дежурный, который следил, чтобы огонь в печке не гас. С дровами в лесу проблем никаких, сухой ольхи было много.

Столовую сделали в виде навеса, где стоял стол из жердей с плетеными скамейками. Там же недалеко находилась кухня — объект стратегический.

Одним из главных направлений действий партизан были операции на железных, шоссейных и грунтовых дорогах: крушение поездов, завалы на дорогах, раскручивание колючек с целью повреждения шин автомобилей.

Первый мой бой в партизанском отряде был  Старинский (1942 г). Немцы тогда сожгли д. Старина.

Члены нашего отряда  провели ряд успешных операций и диверсий. Среди них – Александровский бой, Лавский бой (декабрь 1942 года).

Партизаны бригады им. Ворошилова только за ноябрь-декабрь 1943г. пустили под откос 11 вражеских эшелонов, разгромили 55 автомашин и около 300 фашистских солдат и офицеров.

В бригаде им. Ворошилова Новик Иван Яковлевич воевал  до 1944 года, потом был направлен на службу во внутренние войска г. Минска, где и закончил свою военную карьеру.

За активное участие в боевых операциях, мужество и героизм И.Я. отмечен правительственными наградами: Орден Отечественной войны II степени, медаль Жукова, юбилейные медали с 1985 года, знак «Ветеран войны 1941-1945».

После службы в армии вернулся на родину, устроился рабочим на производственно – пищевой комбинат, на пенсию вышел с Клецкого хлебзавода. За долголетний добросовестный труд от имени Президиума Верховного Совета СССР решением исполкома Минского областного Совета народных депутатов награждён медалью «Ветеран труда».

У Ивана Яковлевича трое детей, 8 внуков, 10 правнуков.

Умер Иван Яковлевич 20 июня 2016 года. Похоронен на малой Родине в д. Бабаевичи Клецкого района.

История Ивана Яковлевича является настоящим примером мужества, стойкости, патриотизма, преданности своей родине для меня и моих ровесников.

В Год исторической памяти в период с начала апреля по сентябрь текущего года в Министерстве труда и социальной защиты проходила акция-эстафета «Горжусь подвигом ветерана-земляка». В рамках акции были сняты видеоролики с рассказами ветеранов ВОВ, узников, жителей блокадного Ленинграда и свидетелей войны, с воспоминаниями их родственников, с авторскими сюжетами работников социальных учреждений.

Данные видеоролики легли в основу электронной «Книги памяти», которая была сформирована ко Дню народного единства. Книга, помимо ссылок на видео, содержит краткое описание о героях сюжетов, а их порядка 60. Эти истории невозможно воспринимать равнодушно. Они трогают до глубины души и навсегда врезаются в память.

Видеоролики подготовили сотрудники учреждений социального обслуживания системы Минтруда и соцзащиты: самостоятельно разработали сценарии, зачастую брали интервью у очевидцев военных событий, занимались съемкой и монтажом. И все для того, чтобы сохранить невероятно ценные данные о войне.

Электронная «Книга памяти» доступна по ссылке https://www.mintrud.gov.by/ru/kniga-pamyati-ru и QR-коду.

З мэтай фарміравання грамадзянскай пазіцыі, выхавання любові да роднага краю адбыўся патрыёт-велатур "Сцяжынкамі роднага краю". Дзеці на веласіпедах праходзілі разнастайныя станцыі. Спачатку прайшла "Экалагічная віктарына", затым гульня "З якога дрэва лісток", напрыканцы вучні абагульнілі свае ўражанні ў калажы.

У рамках тыдня турызму і краязнаўства праводзіліся мерапрыемствы краязнаўчай накіраванасці. 27 мая наладжана выстава «Любі і ведай свой край", выпуск інфармацыйных лістоў. У час бібліятэчнай гадзіны "Пра родны край мне кнігі раскажуць" вучні даведаліся пра кнігі, аўтары якіх распавядаюць пра свой любімы край. Уся работа ставіла на мэце выхаванне ў падрастаючага пакалення пачуцця любові да сваёй малой радзімы, гонару за яе знакамітых людзей праз вывучэнне гісторыі роднага краю, а таксама знаёмства з цікавымі з турыстычнага пункту погляду аб’ектамі свайго рэгіёну.

Напярэдадні святкавання Дня Вялікай Перамогі 7 мая 2022 года ў школе прайшоў конкурс малюнкаў сярод вучняў 1-4 класаў, прысвечаны агульнанароднаму святу. Сваімі творчымі працамі дзеці паказалі, што шануюць подзвіг сваіх продкаў, ганарацца воляй, мужнасцю і стойкасцю тых, хто аддаў сваё жыццё за іх мірнае дзяцінства.
Пад дэвізам "Падзяліцеся цяплом душы сваёй!" прайшла акцыя "Ліст ветэрану", падчас якой і дарослым і дзецям прапаноўвалася павіншаваць ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны, тылу, арміі, працы, дзяцей вайны з Днём Перамогі.
У 9–11 класах прайшоў вусны часопіс "Памяць вогненных гадоў", накіраваны на фарміраванне ў дзяцей уяўленняў аб падзеях гісторыі Айчыны, гістарычнай датычнасці да свайго народа, аднаўлення страчаных сувязей паміж пакаленнямі.
Таксама на працягу ўсяго дня ў школьнай бібліятэцы працавала выстава “У памяці кожнага”.

Добрай традыцыяй у нашай школе стала напярэдадні 9 Мая, свята Перамогі, наведванне помнікаў загінуўшым у Вялікай Айчыннай вайне і ўскладанне вянкоў і кветак да іх.

Напярэдадні Дня Перамогі ў школе прайшоў конкурс на лепшага чытальніка «Цана Перамогі», прысвечаны гэтаму Вялікаму святу. Удзел у ім прынялі вучні 1-11-х класаў. Школьнікі з асаблівым хваляваннем выходзілі на конкурсную сцэну. У выкананні вучняў светла, урачыста і пранікнёна прагучалі вершы беларускіх, рускіх аўтараў.

5 мая 2022 года ў рамках грамадзянска-патрыятычнай акцыі "Быць годнымі Вялікай Перамогі!" навучэнцы нашай установы адукацыі напісалі Адзіны дыктант, прысвечаны гераічнай даце ў гісторыі беларускага народа. Гэтая ініцыятыва стала сімвалічным урокам памяці ў гонар подзвігу народа ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны! З надыходзячым святам! З Днём Вялікай Перамогі!

1 мая актывісты пярвічнай арганізацыі ГА “БРСМ” і БРПА школы далучыліся да дабрачыннага праекту “Беларусь памятае. Ніхто не забыты, нішто не забыта», галоўнай мэтай якога з'яўляецца забеспячэнне пераемнасці пакаленняў праз прыцягненне ўвагі моладзі да захавання гістарычнай памяці. У парку імя І.І.Плаўскага прайшла акцыя "Працоўная доблесць. Связуючая ніць пакаленняў" у знак памяці Герояў Сацыялістычнай працы.

У рамках дэкады грамадска-патрыятычных спраў 26 красавіка прайшла адзіная гадзіна экалагічнай інфармацыі да Дня памяці Чарнобыльскай трагедыі: “Урокі Чарнобыля”, “Стойкасць і гераізм ліквідатараў аварыі на ЧАЭС”. Навучэнцы ўспомнілі трагічныя вехі падзей чарнобыльскай бяды.

Аб чарнобыльскай трагедыі забываць нельга. Чарнобыль стаў урокам для ўсяго чалавецтва.

Да Дня помнікаў і гістарычных мясцін, у рамках патрыятычнага выхавання ў школьнай бібліятэцы праведзена завочнае падарожжа па родным краі «Скарбы роднага краю». Мэта мерапрыемства – пашырыць уяўленні дзяцей пра родную краіну, выхаваць любоў да Радзімы, павагу да сваіх суайчыннікаў.

Ад бібліятэкара рабяты пачулі шмат цікавага аб нашым беларускім краі, яго знакамітых жыхарах, аб адданасці бацькоўскай зямлі. Ганна Анатольеўна Есіс вучыла дзяцей бачыць прыгажосць роднага куточка, слухаць пявучую беларускую мову. На мерапрыемстве гучалі напоўненыя цеплынёй і пяшчотай вершы беларускіх паэтаў: А. Вольскага «Непаўторны край», М. Пазнякова «Беларусь», А. Грачанікава «Беларускія краявіды» і інш. Інфармацыю аб нашай Радзіме хлопчыкі і дзяўчынкі атрымалі гуляючы ў гульні і конкурсы: «Назаві прыказкі пра Радзіму», «Гарады і рэкі», «Аб табе, мая сталіца», з кніжнай выставы «Беларусь мая, родны край…».

Вайна пакінула крывавы след у гісторыі нашага народа, у кожнай сям’і, у чалавечых лёсах. Бяда не абышла і тых, хто вярнуўся дадому з крывавых палёў вайны. Многія памерлі ад франтавых ран, засталіся інвалідамі. Вайна пакінула меткі на кожным пакаленні. Але да сённяшняга часу не гасне памяць пра яе жудасныя і гераічныя падзеі, не сціхае боль, не затуманьваецца слава подзвігу нашага народа. З пакалення ў пакаленне перадаецца эстафета гэтай памяці, таму што будучае наша немагчыма будаваць, калі забудзем мінулае.

У рамках патрыятычнага выхавання  быў арганізаваны і праведзены прававы дзень, мерапрыемствы якога накіраваныя на знаёмства непаўналетніх з іх правамі і абавязкамі, замацаванне ведаў аб правах чалавека, прафілактыку правапарушэнняў і злачынстваў сярод непаўналетніх. У рамках дня для навучэнцаў старшых класаў была праведзена дзелавая гульня “Дзяржава і мы”, віртуальнае інтэрнэт-падарожжа па дзіцячым прававым сайце, анкетаванне па тэме “Ці ведаеш ты свае правы і абавязкі?”. Дзеці актыўна адказвалі на пытанні, ацэньвалі прававыя сітуацыі, вялі дыскусію, працавалі з інтэрнэт-рэсурсамі.

Каталог материалов по военно-патриотическому воспитанию

учащихся учреждений общего среднего образования.

Бобровникова, Д. Учительский подвиг в годы Великой Отечественной войны, ГУО «Старосельская средняя школа Ветковского района» Гомельской области) (https://staroeselo.schools.by/pages/hochu-stat-pedagogom).

Внеклассная работа по военно-патриотическому воспитанию, раздел на сайте ГОУ «Осинторфская средняя школа Дубровенского района» (https://osintorf.schools.by/pages/vneklassnaja-rabota):

- квест-игра «Одна у человека мать, одна Родина»;

- заочное путешествие «Это наша с тобою земля»;

- информационный час «Огнем опаленное детство»;

- презентация «Огнём Опаленное детство»;

- литературно-музыкальная композиция «Афганистан болит в душе моей»;

- литературно-музыкальная композиция «Мир и единство – сила народа».

ВоенТВ подготовило видео в помощь руководителям по военно-патриотическому воспитанию школьников (https://www.sb.by/articles/voentv-podgotovilo-video-v-pomoshch-rukovoditelyam-po-voenno-patrioticheskomu-vospitaniyu-shkolnikov.html).

Войтеховская А.В., Шот С.А., Правко А.И. Игровая программа «Легко ли быть солдатом?», ГУО «Средняя школа № 32 г. Гродно» (https://groiro.by/files/01030/obj/145/31643/doc/Легко%20ли%20быть%20солдатом%20СШ32.pdf).

В помощь классному руководителю. Сценарные разработки ресурсного центра «Военно-патриотическое воспитание учащихся»ГУО «Средняя школа № 35 г. Бреста» (https://35brest.schools.by/pages/v-pomosch-klassnomu-rukovoditelju):

- информационные материалы «Великая Отечественная война в Беларуси»;

- документально-поэтическая композиция «Войны священные страницы навеки в памяти людской»;

- историко-литературная композиция «Хроника Великой Победы»;

- классный час «Символика Республики Беларусь: герб, флаг и гимн»;

- презентация «Государственная символика Беларуси»;

- классный час «Все помнится, никто не позабыт…»;

- классный час «Вы еще не успели признаться в любви к Беларуси- тогда мы идем к вам»;

- классный час, посвящённый 75-летию Победы в Великой Отечественной войне, «Они дошли с победой до рейхстага»;

- классный час, посвященный 75-летию Великой Победы «Подвиг народа мы не забудем!»;

- классный час «Я - гражданин Республики Беларусь»;

литературно-музыкальная композиция, посвященная Дню Победы «Письма как летопись боя…»;

- литературный час «ДОЛГИЕ ВЕРСТЫ ПОБЕДЫ»;

- музыкальный час «Песенная летопись Великой Отечественной войны»;

- познавательная игра для старшеклассников, посвященная Дню Победы;

- сюжетно-игровая программа «Всё, что было не со мной - помню»;

- устный журнал «Народы Беларуси: нравы, традиции, обычаи».

Ермашкевич, Е.Б. «Городенъ» – защитник своей страны: из опыта работы / Е. Б. Ермашкевич, Л.В. Яскевич. – Гродно : ГУО «Средняя школа № 3 имени В.М. Усова г. Гродно», 2019. – 51 с. (https://drive.google.com/file/d/1nI7jW8RLchXXCaya_9Jb6cu45aJF0L8k/view).

Книга памяти воинов-интернационалистов, УО «Республиканский центр экологии и краеведения» (https://rcek.by/en/7967-2/).

Кулеш Н. И. Творческий вечер-воспоминание «Слеза, застывшая на камне», ГУО «Щорсовский учебно-педагогический комплекс детский сад – средняя школа» (https://groiro.by/files/01030/obj/145/31643/doc/Слеза,%20застывшая%20на%20камне.pdf).

Материалы XIX Республиканской выставки научно-методической литературы, педагогического опыта и творчества учащейся молодежи:

- Брестская область (https://boiro.by/деятельность/выставки/xix-республиканская-выставка-научно-методической-литературы-педагогического-опыта-и-творчества-учащейся-молодежи-2021);

- Витебская область (https://drive.google.com/file/d/1p7sEyOs8PX8i6r0icE6vgMyiLUoNX4Nc/view);

- Гомельская область (http://www.iro.gomel.by/images/doc/vistavky/annot21.pdf);

- Гродненская область (http://nov.groiro.by/VistavkaXIX/mobile/index.html#p=8);

- Минская область (https://moiro.by/files/00206/obj/115/184663/doc/Минская_каталог.pdf);

- г. Минск (http://mgiro.minsk.edu.by/main.aspx?guid=156631);

- Могилевская область (https://drive.google.com/file/d/16gkSTJCVLe5OA2JPI_NF-jjykC4hNwBa/view).

Метадычная скарбонкарэсурснага цэнтра па грамадзянскім і патрыятычным выхаванні ДУА «Сіняўская сярэдняя школа Клецкага раёна» (https://sinyavka.kletsk-asveta.gov.by/выхаваўчая-работа/рэсурсны-цэнтр-па-грамадзянскім-і-патрыятычным-выхаванні):

- праект "Мая малая радзіма: ад вытокаў да сучаснасці»;

- тэматычны вечар, прысвечаны Дню абаронцы Айчыны «Сустрэча трох пакаленняў»;

- інфармацыйная гадзіна “Афганістан баліць у маёй душы”;

- “За другі свае…”(духоўныя традыцыі праваслаўнага воінства);

- “Зямля бацькоў – мая зямля!”;

- гульня-падарожжа "Любі свой край";

- “Пазнай Беларусь – і ты яе палюбіш”;

- віншавальная праграма «Верна служу – ні аб чым не тужу»;

- конкурсная праграма «Стаць і я хачу салдатам!»;

- прэзентацыя "Завочная экскурсія".

Методические разработки ресурсного центра по гражданскому и патриотическому воспитанию ГУО «Средняя школа № 2 г. Поставы имени Н.М. Осененко» (https://drive.google.com/drive/folders/14abZIwp3kbkCxL1wQtfnjhzhyf1b2o7S).

Моя малая родина. Сборник сценарных разработок (составитель Красовская Е.П.), ГУО «Дисненская средняя школа» (https://drive.google.com/file/d/1satHDIdMHJ9DSoUWaIk9HE5kc0gcHsTV/edit)

Патриотизм и патриотическое воспитание в контексте вызовов современности : материалы Междунар. науч.-практ. конф., Минск, 16-17 мая 2019 г. / НАН Беларуси, Ин-т социологии ; Госпогранкомитет ; Ин-т погранич. службы Респ. Беларусь ; редкол.: Г. П. Коршунов (гл. ред.) [и др.]. – Минск : ИПС РБ, 2019. – 433 с. (https://socio.bas-net.by/wp-content/uploads/2020/01/Sbornik-Patriotizm-2019.pdf).

Писсякова, Н.Ч. Минута славы для мальчиков «Браво, мальчишки!» – ГУО «Великонемковский детский сад – средняя школа Ветковского района» Гомельской области) (https://velikie-nemki.schools.by/pages/stsenarii-vneklassnyh-meroprijatij).

Позняк, И.И. Нам завещано помнить, ценить и беречь память о Победе: из опыта работы / авт.-сост. И. И. Позняк. – Скидель : ГУО «Средняя школа № 1 г. Скиделя», 2019. – 66 с. (https://drive.google.com/file/d/1kRH4O1V1HJU3OehF66fM0e5WR5GeBffM/view).

Рукша, А.В. От детской мечты – к служению Отечеству: из опыта работы / А. В. Рукша. – Гродно : ГУО «Средняя школа № 3 имени В. М. Усова г. Гродно», 2021. – 48 с. (https://drive.google.com/file/d/1fyDqlpas4Z4ENFRIKiDk4d3tbepy46fB/view).

Тарасюк И.И. Информационно-методическая папка «Кем я стану, кем мне быть, чтобы Родине служить?» (из опыта работы), ГУО «Детский сад – средняя школа №4 г. Кобрина» (https://disk.yandex.by/i/iP90xvrRVWgqDg).

У рамках патрыятычнага выхавання, правядзення Года гістарычнай памяці ў школе прайшла патрыятычная гасцёўня з мэтай садзейнічання выхавання духоўнасці ў асобе кожнага чалавека, фармiравання патрыятычных пачуццяў, гонару i годнасцi, павагi да сваёй спадчыны; фарміравання камунікатыўна-рытарычных і лінгвакультуралагічных кампетэнцый вучняў.

З мэтай папулярызацыі спорту і здаровага ладу жыцця напярэдадні Міжнароднага дня здароўя настаўнікамі фізічнай культуры і задроўя праведзены тэматычны «Алімпійскі ўрок» для вучняў пачатковых классаў.
Правядзенне «Алімпійскага ўрока» ў нашай установе адукацыі стала яскравай падзеяй, падчас якой рабяты даведаліся пра гісторыю ўзнікнення Алімпійскіх гульняў, яе сімвалы, традыцыі, алімпійскую гісторыю Беларусі. Дзеці набылі не толькі карысныя веды аб гісторыі спартыўнага руху, але і ў чарговы раз падкрэслілі важнасць захавання здаровага ладу жыцця, актыўнага адпачынку.
Гэты ўрок садзейнічаў фарміраванню ў падрастаючага пакалення імкнення да здаровага ладу жыцця, адказнасці, актыўнай грамадзянскай пазіцыі і патрыятызму.

24 сакавіка 2022 года ў ДУА «Янавіцкая сярэдняя школа» было праведзена мерапрыемства ў рамках інфармацыйна-адукацыйнага праекта «ШАГ» – «Школа Актыўнага Грамадзяніна» для 8–11 класаў па тэме: «Гонар за Беларусь. Чыстае навакольнае асяроддзе - ключ да здаровага жыцця» (аб захаванні біяразнастайнасці, дасягненнях у галіне захавання экалагічна чыстага навакольнага асяроддзя).
Для навучэнцаў выступіў Акула Аляксандр Анатольевіч, інжынер Клецкага лясгаса, які падрабязна расказаў рабятам пра сваю работу, аб дзяржаўнай экалагічнай палітыцы, аб прыродаахоўных мерапрыемствах, якія праводзяцца на тэрыторыі Беларусі. Таксама была закранута тэма захавання лясоў. Рабяты выказалі сваю занепакоенасць аб іх высечцы. Аднак Аляксандр Анатольевіч развеяў асцярогі навучэнцаў, прадэманстраваўшы відэаролік аб рабоце лясніцтва па пастаянным абнаўленні дрэў у лясах. У канцы сустрэчы была яшчэ раз акцэнтавана ўвага на тое, што з кожным годам праблемы экалогіі становяцца ўсё больш прыкметнымі. Таму нам трэба прыкласці ўсе намаганні і паклапаціцца аб навакольным асяроддзі.

23 сакавіка ў школе прайшоў эрудыт-круіз "Краіна мая - Беларусь". Правядзенне эрудыт-круізу накіравана на ўмацаванне патрыятычных пачуццяў навучэнцаў, дало магчымасць дзецям паказаць свае веды ў галіне гісторыі і культуры сваёй краіны.
 У эрудыт-круізе прынялі ўдзел дзве каманды "Маракі" і "Піраты". Каманды здзейснілі вандраванне па хвалях ведаў, пабывалі ў розных гаванях:1."Архітэктурныя шэдэўры", 2."Беларусь-мая Радзіма", 3."Славутыя імёны Беларусі", 4. "Прыказкі і прымаўкі",  Гульня з гледачамі "Загадкі", 6."Веру-не веру". У кожным порце іх чакала цікавае заданне, пасля выканання якога можна было адпраўляцца далей - у плаванне па моры інтэлекту.
 Іх задача - справіцца з усімі перашкодамі, каб паспяхова завяршыць круіз. Перамагла дружба!

22 сакавіка ў рамках патрыятычнага выхавання і правядзення Года гістарычнай памяці ў Янавіцкай сярэдняй школе прайшло адкрытае мерапрыемства “Попел Хатыні”. Музычнае суправаджэнне, афармленне кабінета, слайды прэзентацыі — усё гэта садзейнічала эмацыянальнаму ўспрыняццю тэмы.

Настаўнік і чытальнікі, вучні 10 класа, у вершах і прозе змаглі перадаць трагедыю маленькай беларускай вёскі. Дакументальнае слайдавае суправаджэнне дапамагло гледачам успрымаць тыя жудасныя карціны.

Пасля мерапрыемства ўсе выходзілі з кабінета задуменныя, маўклівыя, некаторыя са слязьмі на вачах…

18 сакавіка ў рамках патрыятычнага выхавання і правядзення Года гістарычнай памяці было праведзена краязнаўчае завочнае падарожжа “Па сцежках роднай зямлі”. Бібліятэкар распавяла пра гісторыю ўзнікнення назвы вёскі Янавічы, пра выдатныя мясціны нашай вёсачкі. Вядучыя мерапрыемства зрабілі завочнае падарожжа па знакамітых вуліцах сваёй малой радзімы. Да ўвагі прысутных была паказана прэзентацыя “Па знаёмых сцежках у вёску родную іду”.

У рамках патрыятычнага выхавання, правядзення Года гістарычнай памяці і з нагоды дня Канстытуцыі ў школе прайшла гульня "Беларусь: учора, сёння, заўтра" з мэтай паглыблення ведаў вучняў аб гісторыі беларускага народа, геаграфіі краіны, яе прыродзе і культуры; пашырэння ведаў аб родным краі, павышэння цікавасці да вывучэння мінулага і сучаснасці нашай рэспублікі; выхавання пачуцця гонару за сваю рэспубліку і свой народ, павагі да старэйшага пакалення, калектывізм і таварыства.

У рамках патрыятычнага выхавання і правядзення Года гістарычнай памяці ў школе прайшла этнаграфічная віктарына "Таксі", у час якой дзеці адказвалі на пытанні па беларускай мове, літаратуры, гісторыі і культуры Беларусі, этнаграфіі. Мерапрыемства не пакінула нікога абыякавым.

У рамках патрыятычнага выхавання і Года гістарычнай памяці ў школе прайшла стэндавая віктарына “Прыказка слова згубіла: пагуляем у дэтэктываў” з мэтай абуджэння цікавасці да беларускай народнай мудрасці, пашырэнне актыўнага слоўніка вучняў. Пры выкананні розных пазнавальных заданняў вучні адчувалі сябе сапраўднымі дэтэктывамі. Мерапрыемства прайшло на адным дыханні!

 У рамках патрыятычнага выхавання і Дня роднай мовы ў школе прайшоў вусны часопіс "Залацінкі роднай мовы", у час якога вучні паказалі літаратуразнаўчыя і этнаграфічныя веды.  Праверыць свае веды пра валоданне роднай мовай і гісторыяй яе развіцця маглі не толькі ўдзельнікі каманд, але і балельшчыкі-гледачы.

19 лютага ў рамках Дня беларускай мовы і месячніка па грамадзянска-патрыятычным выхаванні сярод навучэнцаў праведзены турнір для кемлівых “Залацінкі народнай мудрасці”. Дзецям было прапанавана адказаць на пытанні віктарыны , разгадаць загадкі на роднай мове, перакласці словы з рускай мовы на беларускую, успомніць вядомых беларускіх пісьменнікаў і іх творы. Мерапрыемства прайшло цікава і змястоўна. Кожны прысутны зразумеў, што трэба любіць і шанаваць родную мову, бо менавіта ў мове захавана гісторыя нашага народа, сіла і краса народнага слова.

10  лютага ў рамках тэматычнага дня "Нашы сімвалы - наш гонар" у рамках месячніка па грамадзянска-патрыятычным выхаванні адбылася патрыятычная майстэрня "Роднае - народнае", падчас якога вучні пачатковай школы пры дапамозе каляровай крэйды, алоўкаў, фарбаў адлюстроўвалі дзяржаўныя сімвалы. Вынікам конкурсу сталі выдатныя работы хлопчыкаў і дзяўчынак, у якіх хлапчукі і дзяўчынкі краіны дзяцінства не толькі маляўніча адлюстравалі дзяржаўную сімволіку, але і ўклалі ў кожны твор часцінку дзіцячай любові  да роднай краіны.

У рамках месячніка па ваенна-патрыятычным выхаванні і Года гістарычнай памяці ў школе прашло мерапрыемства ў форме Travel - дзённіка. Дзеці дыстанцыйна наведалі адразу 3 раёны Мінскай вобласці, пазнаёміліся з іх знакавымі месцамі і падзеямі.

изображение_viber_2022-02-06_20-22-39-116

У рамках патрыятычнага выхавання і Года гістарычнай памяці ва ўстанове адукацыі 29.01 прайшла інтэлектуальная гулня "Літаратурны рынг" з мэтай праз гульню праверыць веды вучняў па беларускай літаратуры; развіваць пазнавальную актыўнасць вучняў; спрыяць фарміраванню культуры зносін; выпрацоўваць здольнасць лагічна іхутка мысліць; выхоўваць у школьнікаў пачуццё любові і гонару за беларускую літаратуру і культуру

У кожнага чалавека ёсць Радзіма, і кожны любіць яе. Любіць месца, дзе нарадзіўся і жыве. Любіць родную прыроду, свой народ. Любіць сваю краіну немагчыма, калі не ведаеш, чым яна жыла, як жыве зараз, да чаго імкнецца. Вывучаць, пазнаваць, разумець сваю зямлю, яе народ, бадай, самая галоўная задача.
Таму 21 студзеня для вучняў 8-11 класаў прайшоў этнаграфічны экскурс  "Люблю цябе, Белая, Белая Русь!".
Мэта дадзенага мерапрыемства: садзейнічаць развіццю цікавасці да гісторыі, традыцый і культуры нашай Радзімы, да яе сучаснага жыцця; развіваць эстэтычны густ, маўленне і творчае мысленне вучняў; выхоўваць любоў і павагу да беларускай літаратурнай і культурнай спадчыны.
Экскурс уключаў у сябе наступныя этапы: «Знакамітыя імёны Беларусі», «Гарады Беларусі», «Беларуская літаратура», «Беларускі фальклор», «Спорт Беларусі», «Беларуская мова», «Прырода Беларусі», «Беларуская музыка», «Гісторыя Беларусі», «Беларускае кіно», «Мастацтва Беларусі».
Самымі актыўнымі ўдзельнікамі гульні сталі вучні 10.
Напрыканцы мерапрыемства прагучала пажаданне вучням вырасці дастойнымі людзьмі, любіць і берагчы свой родны куток – нашу Беларусь.

Клецк – адзін з самых старажытных гарадоў Беларусі. Упершыню ён згадваецца ў летапісах у 1127 г. у сувязі з паходам паўднёварускіх князёў на Полацкую зямлю, у якім удзельнічала і дружына Вячаслава Яраслававіча з «Клечьска». З гэтай даты і вядзецца адлік гісторыі горада, але ўзнік ён значна раней. Найбольш раннія археалагічныя знаходкі датаваныя Х стагоддзем, а ўжо ў першай палове ХІ стагоддзя на левым беразе ракі Лань быў пабудаваны драўляны замак, вакол якога і вырас горад.

Да сярэдзіны ХІІІ ст. гэта быў ужо буйны гандлёва-рамесны, адміністрацыйны і культурны цэнтр.

У складзе Вялікага княства Літоўскага Клецк доўгі час быў сталіцай удзельнага княства, межы якога нашмат пераўзыходзілі рубяжы цяперашняга раёна.

XVI стагоддзе пачаўся з набегаў крымскіх татар. У пошуках здабычы іх рухомыя атрады даходзілі да Полацка, Гродна і Вільні, спусташаючы ўсё на сваім шляху. У 1503 г. адзін з такіх атрадаў захапіў і абрабаваў Клецк. Праз тры гады шматтысячная арда зноў стала лагерам на беразе Лані. 5 жніўня 1506 г. адбылася адна са знамянальных падзей шматвяковай гісторыі – Клецкая бітва, у якой нашы продкі нанеслі поўнае паражэнне крымскім татарам і вызвалілі старажытныя беларускія землі.

Пасля гэтага пачаўся паўтаравекавы перыяд мірнага развіцця Клеччыны. З 1523 да 1556 г. горадам валодала каралева Бона Сфорца. Пры ёй Клецк забудоўваўся згодна з новай планіроўцы, рысы якой захаваліся да нашых дзён. Менавіта ў Клецкім княстве Бона ўпершыню правяла аграрную рэформу, так званую «валочную памеру», вынікам якой стала ўпарадкаванне падаткаабкладання і землекарыстання. Як следства, ажывілася эканамічнае развіццё. Праведзеная на Клеччыне рэформа апынулася настолькі ўдалай, што ўжо праз некалькі гадоў яе ажыццявілі ў маштабах усяго Вялікага княства Літоўскага.

Пасля Боны Клецк перайшоў у рукі Радзівілаў, якія валодалі ім па 1939 г. Першы клецкі Радзівіл – Мікалай Чорны – зрабіў горад адным з цэнтраў Рэфармацыі ў Вялікім княстве. У якасці прапаведніка сюды быў запрошаны вядомы філосаф і гуманіст Сымон Будны. Менавіта ў Клецку Будны напісаў свой ​​«Катэхізіс» - кнігу аб асновах хрысціянскага веравучэння выкладзенага ў пытаннях і адказах.

Клецк нанесены на асноўныя еўрапейскія карты XVI ст. У ліку 30 беларускіх гарадоў і мястэчак, ён пазначаны на старонках першага ў свеце геаграфічнага атласа выдадзенага ў Антвэрпэне ў 1570 г.

27 жніўні 1652 г. горад атрымаў уласны герб – паляўнічы ражок пад княжацкай каронай, які падкрэсліваў яго прыналежнасць дому Радзівілаў. Карона сімвалізавала яго статус, як цэнтра ардынацыі – непадзельнага валодання, ражок быў элементам радзівілаўскага радавога герба.       

 У жніўні 1655 г. Клецк захапілі войскі маскоўскага цара. Большасць гараджан было перабіта або выведзена ў палон, замкі разбураныя, дамы і цэрквы спалены. Не паспеў горад акрыяць ад аднаго спусташэння, як увесну 1706 г. зноў быў спалены ў ходзе бітвы паміж шведскімі і рускімі войскамі. З гэтага часу пачаўся паступовы заняпад Клецка. Як невялікі горад, які згубіў былую веліч, у 1793 г. ён увайшоў у склад Расійскай імперыі.

У ХІХ ст. гэта быў валасны цэнтр Слуцкага павета Мінскай губерні, які славіўся кірмашамі, на якія з'язджаліся купцы і пакупнікі з усёй акругі. У Клецку і ваколіцах дзейнічала некалькі невялікіх прадпрыемстваў: цагляны і піваварны заводы, фабрыка касцяных грабянёў, паравыя і вадзяныя млыны, спіртзавод. У пач. 80-х гг. ХІХ ст. быў заснаваны банк, у пач. ХХ стагоддзя - адкрыта друкарня.

У гады рэвалюцыі і Грамадзянскай вайны горад не раз пераходзіў з рук у рукі. Перажыў нямецкую, дзве польскія акупацыі, тры стаўленні савецкай улады.

З 1921 да 1939 г. Клеччына ўваходзіла ў склад Польскай дзяржавы. Неўзабаве пасля ўз'яднання Заходняй Беларусі з БССР у 1939 быў утвораны Клецкі раён.

Не паспела наладзіцца новае жыццё, як пачалася Вялікая Айчынная вайна. Ужо на пяты яе дзень горад быў заняты немцамі. Акупацыя працягвалася тры гады, да ліпеня 1944 г. За гэты час ад рук акупантаў, па афіцыйных дадзеных, загінула і было сагнана ў Нямеччыну 8505 чалавек. Амаль ¾ забітых складалі яўрэі, знішчаныя ў Клецку, Сіняўцы і Заастравечча.   

Пасля вызвалення аднавілі працаваць 3 млыны, 3 спіртзаводы, электрастанцыя, бальніца на 70 ложкаў, 62 школы. У ліпені 1945 г. у горадзе ўжо працавалі 12 мясцовых прадпрыемстваў, тэлефонная станцыя, тэлеграф, радыёвузел. Да пачатку 1951 года ў раёне створана 17 калгасаў і 3 саўгасы.

У студзеня 1963 г. Клецкі раён быў скасаваны і далучаны да Нясвіжскага, а ў жніўні 1966 г. яго зноў аднавілі.

Разам з усёй краінай Клеччына перажыла цяжкасці перабудовы. У эканоміцы адбыліся сур'ёзныя змены ў сувязі з рынкавымі тэндэнцыямі развіцця. Але і ў гэты перыяд няўпэўненасці і гаспадарчага хаосу раён не дапусціў абвальнага яе падзення.

Клецкі край сёння – гэта рэгіён, які гарманічна спалучае традыцыі і сучаснасць, уносіць значны ўклад у сацыяльна-эканамічные развіццё вобласці і рэспублікі.
http://www.kletsk.gov.by/ru/history/

19 студзеня ў рамках патрыятычнага выхавання і Года гістарычнай памяці для вучняў прайшоў урок грамадскасці «Вандроўка па родным краі».
Мерапрыемства праходзіла ў выглядзе спаборніцтва паміж камандамі “Тарас на Парнасе” (9 клас) і “Вёсачка” (10-11 клас). Вучням было прапанавана 7 тураў, дзе былі дадзены заданні з фальклора, этнаграфіі, гісторыі: “Узнаві прыказку”, “Хто ёсць хто”, “Апрані ляльку”, “Накармі ляльку”, “Што. Дзе. Калі”, “Адкуль пайшоў фразеалагізм?”
У вельмі раўнай барацьбе перемагла каманда “Тарас на Парнасе” з розніцай у 1 бал. Вучні атрымалі вялікае задавальненне ад гульні. Яны пашырылі свае веды пра гісторыка-культурную спадчыну Беларусі і яе сучасныя дасягненні, шмат цікавага даведаліся пра народныя традыцыі беларусаў.

У рамках патрыятычнага выхавання і Года гістарычнай памяці навучэнцы 8-9 класаў разам з кіраўніком па ваенна-патрыятычным выхаванні наведалі гісторыка-этнаграфічны музей у  в. Кухчыцы. 

У рамках патрыятычнага выхавання і абвешчанага Года гістарычнай памяці ў школе прайшло фальклорнае свята "Хата з матчынай душой". Была аформлена выстава вырабаў народных умельцаў нашай вёскі, кніг этнаграфічнай накіраванасці. На фальклорным свяце навучэнцы 10-11 класа паказалі прысутным беларускія вячоркі. Гледачы на свае вочы ўбачылі такія народныя прылады, як маслабойка, дзяжа, калаўрот і інш. На вячоркі ў госці завіталі суседзі і знакамітыя людзі вёскі і паведамілі вучням пра тое, якой была покутняя сцяна ў вясковым доме, аб прыладах, якімі карысталіся нашы прабабулі і прадзядулі.

 Для кожнага чалавека, асаблiва вяскоўца, сядзiба – гэта матэрыяльная спадчына, зробленая яго рукам,i i  духоўная, якую атрымалi мы ад продкаў i якую павiнны годна перадаць сваiм дзецям i ўнукам.

       Што страцiлi мы з гэтай спадчынай? Што прыдбалi за свой век? На гэтыя пытанні спрабавалі даць адказ навучэнцы 10 класа, якія рыхтавалі мерапрыемства. І ў іх гэта атрымалася .

Аб чым ты, мама, марыш між снягоў?

Дзе, у якіх цяпер блукаеш далях?

А кветкі яркія, як памяць аб тых днях

 Дзе песня твая лепшая не спета...

 Вятры злуюць, галосяць у снягах

 А ў хаце мамінай красуе лета.

• Виртуальная экскурсия по территории Центрального ботанического сада Национальной академии наук Беларусиhttps://atmasfera.by/all/bg.html
• Виртуальный тур по музею Минского Тракторного Заводаhttps://belarusmini.by/
• Государственный музей истории белорусской литературыhttp://bellitmuseum.by/
• Музейно-этнографическая экспозиция "Бацькава гняздо"https://virtmuzei.parctdm.minskedu.gov.by/
• Дом-музей Адама Мицкевичаhttp://mickiewicz.museum.by/
• Музей Марка Шагала http://www.chagal-vitebsk.com/
• Государственный литературно-мемориальный музей Якуба Коласаhttp://kolas.museum.by/
• Музейный комплекс старинных народных ремесел и технологий "Дудутки"https://dudutki.by/
• Глобус Беларусиhttp://globus.tut.by/
• Виртуальный тур по Чернобылю и Припятиhttp://3dmap.by/panorams/chernobyl/hight/
• Виртуальные туры по Беларусиhttp://3dmap.by/
• Виртуальный тур по Ружанскому дворцуhttps://atmasfera.by/all/palace-ruzhany.html
• Белорусский государственный музей народной культуры и быта "Строчицы"http://etna.by/museum
• Замковый комплекс "Мир"http://mirzamak.by/
• Виртуальный тур по Кревскому замкуhttp://belarus360.by/razvaliny-zamka-krevo/
• Несвижский историко-краеведческий музейhttps://kraevednesvizh.by/
• Виртуальный тур по часовне-усыпальнице Вишневских. Мал.Борздыньhttp://belarus360.by/chasovnya-usypalnica-vishnevskikh-borzdyn/
• Виртуальный тур по усадьбе Чапских. Прилукиhttp://belarus360.by/usadba-chapskikh-priluki/
• Виртуальный тур по Гольшанскому замкуhttp://belarus360.by/razvaliny-golshanskogo-zamka/
• Виртуальный тур по усадьбе Любанских в Лошицком парке. Минскhttp://belarus360.by/usadba-lyubanskikh-v-loshickom-parke-minsk/
• Виртуальный тур по дворцу Монюшко-Ваньковичей. Смиловичиhttp://belarus360.by/dvorec-monyushko-vankovichey-smilovichy/
• Виртуальный тур по Несвижскому замкуhttp://diz-by.com/panogallery.html/belarus/nesvizh.html
• Виртуальный тур по Дворцу Республикиhttps://palace.by/virtual_tour/
• Виртуальный тур по музею Ружанского дворцового комплекса Сапегов. Ружаныhttp://belarus360.by/museum-rujanski-dvorcovi-kompleks-sapegov-rujani/
• Виртуальный тур по мемориальному комплексу "Брестская крепость-герой"https://www.brest-fortress.by/virtualnye-tury
• Мемориальный комплекс "Брестская крепость -герой"https://www.brest-fortress.by/
• Историко-культурный комплекс "Линия Сталина"http://stalin-line.museum.by/
• Виртуальный тур по Белорусском государственному музею истории Великой Отечественной войныhttps://my.matterport.com/show/?m=jK6tX26JL4t
• Белорусский государственный музей истории Великой Отечественной войны http://www.warmuseum.by/

Сёння вучні 8-11 класаў сабраліся для таго, каб паказаць веды аб сваёй Радзіме, аб яе культуры, гісторыі, трыдыцыях. Прайшла гульня – конкурс «За Беларусь!» Любіць сваю краіну немагчыма, калі не ведаеш, чым яна жыла, як жыве зараз, да чаго імкнецца. Вывучаць, пазнаваць, разумець сваю зямлю, яе народ, бадай, самая галоўная наша задача.

У рамках дабрачыннай акцыі "Нашы дзеці" і ў межах патрыятычнага выхавання ў школе прайшоў конкурс чытальнікаў "Мая любая Беларусь". Выступоўцы дэкламавалі творы беларускіх, рускіх пісьменнікаў пра Радзіму. Журы ацэньвала ўменне стварыць сцэнічны вобраз, выканаўчае майстэрства і тэхніку прамаўлення.

З мэтай патрыятычнага выхавання 17 снежня ў школе прайшла гульня — віктарына «Я люблю Беларусь» для навучэнцаў 8-11 класаў.

Вучні з захапленнем спаборнічалі ў веданні беларускай мовы, успаміналі імёны знакамітых дзеячаў Беларусі і іх уклад у мінулае і сучаснае, суадносілі назвы гарадоў з гербамі, адгадвалi беларускiя народныя танцы.
Такія заняткі садзейнічаюць развіццю цікавасці да гісторыі, традыцый і культуры нашай Радзімы, да яе сучаснага жыцця; развіваюць эстэтычны густ, маўленне і творчае мысленне вучняў; выхоўваюць любоў і павагу да беларускай літаратурнай і культурнай спадчыны. Напрыканцы мерапрыемства прагучала пажаданне вучням вырасці дастойнымі людзьмі, любіць і берагчы свой родны куток – нашу Беларусь.

У рамках дабрачыннай акцыі "Нашы дзеці" навучэнцы школы з мнагадзетных, малазабяспечаных і апякунскіх сямей наведалі гісторыка-этнаграфічны музей аг.Заастравечча. Экскурсія садзейнічала абуджэнню цікавасці да культурна-гістарычнай спадчыны малой радзімы, выхаванню нацыянальнай самасвядомасці, павагі да гістарычнага мінулага роднага краю.

9 снежня ва ўстанове адукацыі прайшоў “Урок Багдановіча”, прысвечаны 130-годдзю з дня нараджэння Максіма Багдановіча.
З мэтай папулярызацыі творчасці Максіма Багдановіча з 5 па 9 снежня былі аформлены і дзейнічалі выстава кніг паэта і стэнд, на якім змяшчалася інфармацыя аб жыцці і дзейнасці Максіма Багдановіча, а таксама цікавыя факты з жыцця паэта і вершы, прысвечаныя рознымі аўтарамі класіку беларускай літаратуры.

 Герб, сцяг і гімн – галоўныя сімвалы незалежнасці, якія перадаюць гісторыка-культурную спадчыну свайго народа, якія падкрэсліваюць нацыянальны дух і годнасць грамадзян краіны.

8 снежня ў рамках тэматычнага дня "Нашы сімвалы - наш гонар", прысвечанага сімволіцы Рэспублікі Беларусь, пад дэвізам "Роднае - народнае" адбыўся конкурс малюнкаў "Родны сімвал", падчас якога навучэнцы  адлюстроўвалі дзяржаўныя сімвалы на забаўляльна-гульнявой пляцоўцы "Для патрыётаў". Вынікам конкурсу сталі выдатныя работы, у якіх хлапчукі і дзяўчынкі  не толькі маляўніча адлюстравалі дзяржаўную сімволіку, але і ўклалі ў кожны твор часцінку дзіцячай любові да роднай краіны.

Для фарміравання ў дзяцей асноў грамадзянскай культуры, прывіцця дзецям пачуцця любові і прыхільнасці да культурных каштоўнасцей роднага краю, 4 снежня ў нашай школе прайшлі мерапрыемствы ў рамках Дня малой Радзімы.
Навучэнцы пачатковых класаў прынялі ўдзел у конкурсе малюнкаў "Ад чыстага сэрца маёй радзіме", у якіх адлюстравалі сваё стаўленне да Радзімы, яе прыгажосці і адзінства.
Навучэнцам 5–7 класаў арганізавалі паказ мультымедыйнай прэзентацыі, расказваючы пра гісторыю нашага аграгарадка, пра яго славутыя мясціны, культурныя і прыродныя аб'екты.
Для навучэнцаў 8-10 класаў прайшла інфармацыйная альтанка "Знакамітыя людзі малой радзімы". Дзеці пазнаёміліся з таленавітымі людзьмі, майстрамі на ўсе рукі, дзякуючы якім наш раён дасягае пэўных поспехаў.
Таксама на працягу ўсяго дня ў школьнай бібліятэцы працавала кніжная выстаўка “Цаню цябе, мая зямля”.

У скарбонцы, што дасталася нам ад прадзедаў спакон вякоў, сярод каштоўнасцей захаваўся нацыянальны арнамент. Гэта не проста ўзор, упрыгажэнне, а магічны код, што валодае моцнай энергетыкай і здаўна служыў абярэгам нашым продкам. Невыпадкова напярэдадні Дня Незалежнасці ў краіне праводзіцца Дзень вышыванкі — моладзевы праект, накіраваны на папулярызацыю народных традыцый, пашырэнне духоўнай свядомасці беларусаў і яднанне пакаленняў.

Мы вырашылі правесці такі дзень у нашай школе.

З вучнямі была праведзена гульня "Падарожжа па Беларусі", прагледжаны фільм пра беларускі арнамент. Пасля прагляду фільма дзеці прыдумлялі свой варыянт арнаменту.

Усе мерапрыемствы, якія праводзіліся ў школе ў рамках Дня вышыванкі, аб'яднаны ідэяй аб тым, што крыніцай натхнення для творчасці, развіцця, стваральнай працы сучасных беларусаў з'яўляюцца найбагацейшыя традыцыі і гісторыя Беларусі, найвялікшая культурная спадчына мінулых пакаленняў, любоў і павага да Радзімы.

20 лістапада 2021 года ў рамках шостага школьнага дня ў Янавіцкай сярэдняй школе былі праведзены мерапрыемствы ў рамках Дня прафілактыкі правапарушэнняў.
З мэтай пашырэння і сістэматызацыі ведаў у галіне прававых ведаў, выхавання грамадзянскасці і патрыятызму, для навучэнцаў пачатковых класаў прайшла гадзіна зносін "Што трэба ведаць пра правапарушэнні". Падчас мерапрыемства дзеці вывучылі асноўныя правы і абавязкі з дэкларацыі правоў чалавека, а таксама азнаёміліся з відамі адказнасці за парушэнне законаў.

У 5-7 класах прайшла віктарына пад назвай «Ці ведаеш ты закон»? Гэтае мерапрыемства стымулявала навучэнцаў да самастойнага авалодання прававымі, сацыяльнымі і культурнымі ведамі, садзейнічала выхаванню ўмення адстойваць свае погляды ў пытаннях грамадскага жыцця. Віктарына складалася з пяці этапаў, на кожным з якіх рабяты выконвалі заданні, дэманструючы сваю дасведчанасць у галіне прававых ведаў. Самым цікавым заданнем для дзяцей было вызначэнне віду правапарушэнняў у розных сітуацыях. Абедзве каманды былі добра падрыхтаваны, праявілі глыбокія прававыя, сацыяльныя і культурныя веды. Перамагла каманда «Знатакі» з перавагай у 1 бал.

18 лістапада 2021 года ў рамках інфармацыйна-адукацыйнага праекта "ШАГ" для 9 класаў прайшоў адзіны дзень інфармавання, тэма якога "Акупацыйны рэжым".
У ходзе гутаркі былі закрануты наступныя пытанні:
• акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі;
• «новы парадак»;
• «расавая тэорыя»;
• «права» немцаў на сусветнае панаванне.
Гэтае мерапрыемства складалася з некалькіх інфармацыйных блокаў, на якіх вучні даведваліся пра новае, разважалі, падводзілі вынікі. Мперапрыемства не пакінула абыякавым нікога.

Грамадзянска - патрыятычная накіраванасць асобы непадзельна з імкненнем да высокіх ідэалаў, да духоўнасці. Тэматычная інфармацыйная гадзіна “Вера ў сэрцы маім” , якая прайшла 16 лістапада ў Міжнародны дзень талерантнасці, дазволіла старшакласнікам пабудаваць уяўны мост з вякоў мінулых  ў сённяшні дзень. Таму і выбрана адпаведная форма правядзення – гады і людзі. Перад вучнямі стаяла задача: падрыхтаваць інфармацыю аб земляках, якія  служылі сваёй Радзіме, слава аб якіх жыве праз стагоддзі, і пра людзей, якія жывуць побач з намі і з’яўляюцца прыкладам адданасці роднай зямлі. 

Навучыцца жыць з верай у сэрцы, дапамаць і разумець, знаходзіць і аддаваць, марыць і любіць – гэта і ёсць высокае служэнне Айчыне. На думку дзяцей, такім чалавекам быў Сяргей Раданежскі, пра якога падрыхтавалі матэрыял.

У нашай установе адукацыі грамадзянска-патрыятычнаму выхаванню надаецца вылікая ўвага. 9 лістапада была падрыхтавана і праведзена пазнавальная гульня-віктарына “Загадкі роднай мовы”, удзел у якой прынялі вучні 8-11 класаў. Дзве каманды – “Каласкі” і “Васількі” – спрабавалі адказаць на пытанні пра родную мову, чыталі вершы на беларускай мове, разгадвалі крыжаванкі, займаліся перакладам з рускай мовы на беларускую. Напрыканцы мерапрыемства ўдзельнікі атрымалі невялікія сувеніры на памяць.

Мэтанакіраванае азнаямленне школьнікаў з родным краем, веданне роднай мовы – гэта састаўныя часткі выхавання і фарміравання ў яго патрыятызму. Без ведання сваіх каранёў, традыцый свайго народа, без ведання роднага слова нельга выхаваць сапраўднага чалавека. Радзіму, як бацьку з маці, не выбіраюць, яе прымаюць такой, якая яна ёсць. І толькі падрастаючы, чалавек   асэнсавана пачынае любіць сваю радзіму. Так нараджаецца грамадзянін, так фарміруецца патрыёт.

4 лістапада навучэнцы старэйшых класаў займаліся вырабам калажа "Квітней, Беларусь!", адлюстроўваючы на ​​ім тэндэнцыі развіцця беларускага грамадства на сучасным этапе.

5 лістапада 2021 года ў ДУА "Янавіцкая сярэдняя школа Клецкага раёна" былі праведзены мерапрыемствы ў рамках Дня Радзімы.
Навучэнцы пачатковых класаў мелі магчымасць здзейсніць фотакруіз «Нацыянальныя касцюмы Беларусі». Пазнавальны і наглядны аповед пра традыцыйныя касцюмы Беларусі, падмацаваны праглядам відэаролікаў, запомніцца дзецям надоўга, бо яны даведаліся нешта новае пра сваю радзіму.
Для навучэнцаў 6–8 класаў была арганізавана онлайн-экскурсія «Ганарымся беларускімі гігантамі», падчас якой яны мелі магчымасць пазнаёміцца ​​са знакамітымі беларускімі спартсменамі, музыкантамі, пісьменнікамі, якія прастаўляюць Беларусь за яе межамі.
Вучні старэйшых класаў былі задзейнічаны ў мерапрыемстве "Традыцыі сучаснай Беларусі". Настаўнік гісторыі Піваварчык Д.А. прадэманстравала дзецям прэзентацыю аб звычаях і традыцыях беларускага народа, пасля чаго навучэнцам было прапанавана разгадванне крыжаванак і рэбусаў, а таксама выкананне тэставых заданняў па атрыманай падчас заняткаў інфармацыі.

План работы

по военно-патриотическому воспитанию учащихся

на 2021/2022 учебный год

Цель - формирование личности гражданина - патриота Беларуси с присущими ему ценностями, взглядами, ориентациями, установками, мотивами деятельности и поведения.

Задачи:

           обновление содержания патриотического воспитания, совершенствование его форм и методов;

           формирование у учащихся важнейших качеств гражданина Беларуси - патриота Отечества: чувства любви к Родине и своему краю, гордости за свою страну, преданности Родине;

          доведение до учащихся школы славных боевых традиций Белорусской и Советской Армии, примеров мужества и героизма защитников Отечества и их истоков;

           воспитание у молодежи готовности к защите Родины и службе в Вооруженных Силах Республики Беларусь;

           воспитание уважительного отношения к Конституции и другим законам Республики Беларусь.

Рэспубліканская патрыятычная акцыя "Я- грамадзянін Беларусі"

28 кастрычніка, у рамках праекта "Школа Актыўнага Грамадзяніна" намеснік дырэктара па выхаваўчай рабоце разам з настаўнікам медыцынскай падрыхтоўкі прадставіла навучэнцам прэзентацыю «Здароўе кожнага з нас – галоўная каштоўнасць» (аб дасягненнях аховы здароўя, фармацэўтыкі). На першым ШАГу Дар'я Сяргееўна  пазнаёміла  са зместам інфармацыйных блокаў: "Здаровая нацыя – паспяховае будучае дзяржавы»; «Тваё здароўе ў тваіх руках» 
На другім ШАГу рабяты абмяркоўвалі інфармацыю, атрыманую ў ШАГу 1

23 кастрычніка 2021 года ў рамках інфармацыйна-адукацыйнага праекта «ШАГ» для 9 класа прайшоў адзіны дзень інфармавання па тэме «Пачатак Вялікай Айчыннай вайны».
Спачатку быў прапанаваны прагляд відэароліка «Як пачыналася Вялікая Айчынная вайна». Затым вучні абмяркоўвалі сутнасць плана «Ост». На заключным этапе пагаварылі аб мерах, прынятых кіраўніцтвам СССР у першыя дні вайны, якія дапамаглі ў будучым атрымаць перамогу.
Мерапрыемства садзейнічала фарміраванню патрыятызму і актыўнай грамадзянскай пазіцыі навучэнцаў.

З 13 па 18 верасня праходзіў тыдзень народнага адзінства, на працягу якога  з навучэнцамі праводзіліся разнастайныя мерапрыемствы патрыятычнай накіраванасці. Пачынаючы з панядзелка, на перапынках быў наладжаны прагляд відэаролікаў пра Беларусь, яе славутыя мясціны, вядомых і знакамітых людзей. На класных і інфармацыйных гадзінах класныя кіраўнікі расказвалі аб сіле і неабходнасці адзінства.

10-11 клас. Класная гадзіна "У адзінстве - сіла кожнага народа"

Актывісты АА "БРСМ" ДУА "ЯНавіцкая сярэдняя школа" прынялі ўдзел у конкурсе відэаролікаў "У адзінстве - сіла пакаленняў"

Рэспубліканскім цэнтрам экалогіі і краязнаўства распрацавана Адзіная інтэрактыўная платформа па патрыятычным выхаванні. 

Перайсці на рэсурс можна па спасылцы: https://patriot.rcek.by.

Вялікія палітычныя, сацыяльныя і эканамічныя пераўтварэнні, што адбываюцца ў апошнія дзесяцігоддзі ў Беларусі, звязаныя са станаўленнем яе дзяржаўнасці і нацыянальнай незалежнасці, шмат у чым абумовілі якасна новы падыход да асэнсавання выхаваўчых задач, што стаяць сёння перад нашай школай.

     Сучасныя патрабаванні да выхавання маладога пакалення, свядомых грамадзян, вартых прадстаўнікоў сваёй нацыі, сваёй краіны ляжаць у аснове Канцэпцыі і Праграмы бесперапыннага выхавання дзяцей і моладзі ў Рэспубліцы Беларусь. Забеспячэнне духоўнага і фізічнага станаўлення асобы, падрыхтоўка маладога пакалення да жыцця ў грамадстве, выхаванне грамадзяніна Рэспублікі Беларусь, фарміраванне ў яго маральных перакананняў, культуры паводзін, эстэтычнага густу патрабуе сістэмнага падыходу ў выхаванні вучняў.

   Акрэсліваючы свае погляды на праблему фарміравання нацыянальна свядомай асобы ў сучасным выхаваўчым працэсе ў школе, настаўнікі нашай школы імкнуцца абнавіць існуючыя формы выхавання, актывізаваць і накіраваць дзейнасць вучняў на нацыянальна-культурнае адраджэнне, абапіраючыся на багаты шматвяковы вопыт пакаленняў, на спадчыну: на нацыянальную культуру, гісторыю, літаратуру і фальклор нашага народа, каб мы маглі выхаваць высокаадукаваную асобу, чалавека з вялікай літары.

   Нацыянальная самасвядомасць нараджаецца і фарміруецца ў нетрах кожнай нацыі. Яна звязана з пачуццём любові да бацькоў, родных, дзяцей, да зямлі, на якой нарадзіўся і вырас, да культуры, традыцый роднага краю. А гэта тое, без чаго немагчыма стаць сапраўдным грамадзянінам. Ад узроўню сфарміраванасці нацыянальнай самасвядомасці залежыць прагрэс краіны і нацыі ў цэлым. На сучасным этапе ўсё робіцца для таго, каб сфарміраваць і выхаваць сацыяльна актыўную асобу, здольную зацвердзіць сябе ў грамадстве, прадставіць сябе як чалавека –грамадзяніна сваёй дзяржавы. Таму мы ўсё больш пераконваемся ў тым, што асновай  адукацыйна-выхаваўчай сістэмы ў краіне павінны стаць нацыянальная гісторыя і культура. Бо менавіта адраджэнне нацыянальных традыцый аказвае станоўчы ўплыў на выхаванцаў.

    Нездарма 2018-2020 год у Беларусі быў аб’яўлены Годам малой радзімы. Гэта садзейнічала захаванню і памнажэнню нацыянальных, духоўных, культурных і гістарычных здабыткаў, самабытных традыцый беларускага народа, малой радзімы, выхаванню ў дзяцей пачуцця патрыятызму.

     Выхаванне патрыятызму даволі востра адчуваецца ў дзень сённяшні. Як шкада, што ў школе няма прадмета па выхаванні патрыятызму, мужнасці. Аднак ён ёсць у жыцці. І адзнаку яму ставіць само жыццё.

   Добрай традыцыяй нашых дзён па зберажэнні багацця нацыянальнай культуры, фарміраванні любові да Айчыны, свайго народа стала правядзенне кожны год у верасні тыдня пісьменства і друку, які ў гэтым годзе пачаўся з урока “Я вырас тут, і край мне гэты дарагі”

  Адным з важнейшых напрамкаў работы ў накірунку грамадзянска-патрыятычнага выхавання з’ўляецца выхаванне палітычнай культуры вучняў. Найбольш распаўсюджанай формай палітычнай асветы з’яўляюцца тэматычныя і абзорныя інфармацыйныя гадзіны, якія праводзяцца ў школе кожны тыдзень. Класныя кіраўнікі пры правядзенні інфармацыйных гадзін выкарыстоўваюць разнастайныя формы і метады:інфарм-дайджэст, інфармацыя +, пытайцеся – адказваем, гутаркі “за круглым сталом”, палітычныягутаркі, прэс – агляды і г.д.

    Радзіма для дзяцей пачынаецца з сям’і, таму для фарміравання актыўнай грамадзянскай пазіцыі і актыўнага далучэння да жыцця школы сям’і пастаянна праводзяцца такія мерапрыемствы, як “Тыдзень маці”, свята 8 Сакавіка, шматлікія акцыі з запрашэннем сем’яў, спартландыі “Тата, мама, я – дружная сям’я”, Дзень школы, якія садзейнічаюць развіццю пазнавальна –творчай цікаўнасці вучняў, а таксама ўмацаванню добрых адносін паміж бацькамі і школай.

   Невычэрпную цікавасць для фарміравання ў дзяцей патрыятызму, адказнасці, маральна –патрыятычных якасцей, пачуцця нацыянальнай самасвядомасці і грамадзянскай адказнасці даюць падзеі Вялікай Айчыннай вайны. У адпаведнасці з планам школьных мерапрыемстваў праводзяцца экскурсіі, гутаркі, конкурс чытальнікаў “Жывая класіка”.

   Пад кіраўніцтвам педагога – арганізатара наша піянерская дружына і пярвічная арганізацыя “БРСМ” прымаюць актыўны ўдзел у школьных і раённых мерапрыемствах і акцыях, якія садзейнічаюць выхаванню сапраўдных грамадзян нашай краіны.

         З найбольш значных мерапрыемстваў па грамадзянска-патрыятычным выхаванні можна назваць наступныя: гадзіна цікавых паведамленняў “Напісанае затанецца”, Клуб Цікавых Сустрэч, аперацыя “Клопат”, прыём вучняў 2 класа ў акцябраты, правядзенне піянерскіх збораў, КТС “Пасвячэнне ў пяцікласнікі”, Дні здароўя і інш. Найбольш значнымі мерапрыемсвамі ў гэтым кірунку з’яўляецца правядзенне Школы Актыўнага грамадзяніна.

   Сапраўдны чалавек, як сказаў Сухамлінскі, выражае сябе ў перакананнях і пачуццях, у волі і імкненні, у адносінах да людзей і да самога сябе. Патрыётамі не нараджаюцца, патрыётамі становяцца. А дапамагчы ў гэтым дзецям – задача педагогаў.

Што ж такое патрыятызм?

• прыхільнасць і павага да сваёй малой радзіме, імкненне ведаць больш пра гісторыю і традыцыі свайго краю;
• паважлівае стаўленне да роднай мовы;
• пачуццё гонару за сацыяльныя і культурныя дасягненні сваёй краіны;
• павага да традыцый і звычаяў продкаў, да гістарычнага мінулага дзяржавы;
• вернасць Радзіме, клопат пра яе інтарэсы і адстойванне гонару;
• адказнасць за захаванне культурных і матэрыяльных каштоўнасцяў краіны;
• гуманізм і міласэрнасць да людзей.

Грамадзянска-патрыятычнае выхаванне ў школе

Яго мэта - прывіць дзецям любоў да Радзімы, сфармаваць сацыяльна значныя грамадзянскія каштоўнасці і выхаваць павагу да закона. Трэба дамагчыся, каб дзіця адчувала сябе грамадзянінам сваёй краіны, адчувала яе непаўторнасць і гатоўнасць служыць ёй. Гэта можна зрабіць шляхам вывучэння дзяржаўнай сімволікі, законаў і Канстытуцыі, развіцця школьнага самакіравання, краязнаўчай работы. Выхаванне патрыятычных пачуццяў патрабуе дзейнага падыходу і прымянення разнастайных метадаў:

• тлумачэнні, гутаркі, лекцыі, спрэчка і дыскусіі;
• творчы пошук - конкурсы, стварэнне музеяў і калектываў народных танцаў;
• гульні, экскурсіі, народныя святы, разнастайныя праекты і даследаванні.

Сюды ж можна аднесці валанцёрскую і цімураўскім дзейнасць, сустрэчы з вядомымі людзьмі, урокі мужнасці і краязнаўчую работу.

Задачы грамадзянска-патрыятычнага выхавання:

стварэнне сістэмы мэтанакіраванай дзейнасці па фарміраванні ў вучняў патрыятычнай свядомасці, гатоўнасці да выканання грамадзянскага і патрыятычнага абавязку;

фарміраванне ў вучняў сістэмы ведаў, разуменне гістарычнай і прычыннай абумоўленасці, уяўленняў аб ролі асобы ў гісторыі, яе адказнасці за свет, навакольнае асяроддзе, калектыў, грамадства і сям'ю;

 фарміраванне поглядаў, перакананняў, каштоўнасных арыенціраў праз розныя формы і метады працы, сацыяльна-значную дзейнасць, праяўленне і падтрымку моладзевых ініцыятыў, прымнажэнне дасягненняў сваёй краіны.

Запаведзі, на аснове якіх будуецца работа па грамадзянска-патрыятычным выхаванні  навучэнцаў:

- аберагай сваю Айчыну;

- авалодвай, удасканальвай і захоўвай  традыцыі і культуру свайго народа;

- даражы гісторыяй свайго народа;

-свята адносся да сімволікі сваёй краіны;

- беражы прыгажосць свайго краю.

“Асветнікі зямлі беларускай”- пад такой назвай  адзначылі Дзень беларускага пісьменства ва ўстанове адукацыі. Вядучыя расказалі прысутным пра выдатных асветнікаў і творцаў, якія аб’ядноўвалі народ магутнай сілай слова, вучылі размаўляць, спяваць песні, складаць вершы пра шчасце і волю на роднай мове: першадрукара Францыска Скарыну, Васіля Цяпінскага, Пятра Мсціслаўца, братоў Мамонічаў. Усе разам вучні ўспомнілі гарады, у якіх праходзілі Дні беларускага пісьменства, і тое, што сёлета Копыль з размахам прымаў гэта свята.
Старшакласнікі падрыхтавалі цікавую інфармацыю пра асветнікаў Беларусі: грамадскага і царкоўнага дзеяча, паэта, драматурга Сімяона Полацкага, Сымона Буднага, пра культурна-асветніцкую дзейнасць Еўфрасінні Полацкай. Вучні 4-5 класа прачыталі вершаваныя радкі Ларысы Геніюш, Дануты Бічэль-Загнетавай, Васіля Зуёнка, прысвечаныя ахоўніцы і заступніцы беларускага народа.
Вучням  прапанаваны таксама агляд літаратуры па кніжнай выставе “З гісторыі беларускага пісьменства і друку”. Гэтая выстава дала магчымасць падрабязней даведацца пра асветнікаў і славутых людзей Беларусі.
 Зацікавіла прысутных і відэавіктарына. Мерапрыемства дало магчымасць школьнікам папоўніць свае веды па гісторыі і культуры беларускага пісьменства, успомніць шматвекавыя літаратурныя традыцыі, звярнуцца да каштоўнасцей, закладзеных у кнігах.

02 верасня 2021 года для вучняў 9 класа прайшлі мерапрыемствы інфармацыйна-адукацыйнага праекта "ШАГ" на тэму "Міжнароднае становішча напярэдадні Другой сусветнай вайны". Да навучэнцаў завітаў былы дырэктар школы, ветэран педагагічнай працы Кірык Мікалай Аляксандравіч, які пазнаёміў іх са зместам тэматычных інфармацыйных блокаў, нагадаў пра адказнасць за свае ўчынкі.

Аматараў спорту сабраў футбольны матч, праведзены ў памяць С.В.Акулёнка, былога настаўніка фізічнай культуры, кандыдата ў майстры спорту СССР па футболе. Нават неспрыяльныя ўмовы надвор'я не шкодзілі спартыўнаму азарту. Асаблівая падзяка ветэранам футбола, якія сваёй гульнёй яшчэ раз прадэманстравалі сілу духа і здаровага саперніцтва. Захаванне і павага да традыцый - гэта не толькі сведчанне пераемнасці пакаленняў, але і нацыянальнага адзінства.